ELİF YILMAZ
Benim başvurduğum sene Seyahat Bursu’nun teması “YA SONRA? Günümüz teknolojisi göz önüne alınarak, kent ve insan ilişkisinin geldiği noktanın görünür kılınması ve iletişim araçlarının kentleri ne derece yaşanabilir kıldığının araştırılması” idi. Bu kapsamda daha önceden bildiğim ve ilgimi çeken bir konu olan “akıllı kentler” teması aklıma geldi. Avrupa’nın birçok şehrinde belediyelerin ve bazı özel platformların kendine bu konuyu ilke edinip bu konuda gelişmeler/projeler yürütmekte olduğundan haberim vardı. Ve birkaç uygulamayı Hollanda’da Erasmus yaptığım süreçte deneyimlemiştim. Bunun üzerine araştırma ile birlikte “Amsterdam Smart City” projesi ile Amsterdam’ın Avrupa’daki 2. akıllı şehir olduğunu öğrendim. Ve seyahatimi Amsterdam’a yapıp akıllı kent kapsamındaki projeleri ve halkın buna tepkisini/uyumunu araştırmaya karar verdim. Arkitera Mimarlık Merkezi’nde yapılan seçmeler sonucunda benim birinci olmam üzerine yaklaşık 1 ay boyunca Arkitera çalışanlarının da desteğiyle seyahatimin ve bütçemin detayları, bağlantı kuracağım kişiler ve kurumlar, insanlarla yapacağım anket üzerine çalıştım. Rotamda amaç, akıllı uygulamaları ve projeleri mümkün olduğunca yerinde deneyimlemek, bunları sürekli kullanan insanların fikrini almak, yetkili kişilerle altyapı ve detaylar hakkında konuşmak ve şehrin “Ya Sonra?” sını anlamaya çalışmaktı.
12 günlük seyahat süresi boyunca Eindhoven, Amsterdam ve Rotterdam olmak üzere 3 farklı şehirde, 32 akıllı proje / kurum / etkinlik üzerine araştırıp, lokal 16 farklı mobil uygulamayı yerinde deneyimleyip, 7 farklı Seyahat Bursu sosyal medya hesaplarından anlık olarak paylaştım. Ayrıca bu süreçte farklı uygulama kullanarak 4 farklı konaklama ve 6 farklı ulaşım tipi de deneyimledim. Rakamları bir yana koyarsak benim için teknoloji ve şehrin nasıl bütünleştiğini, nelerin çalışıp/çalışmadığını kısa bir sürede aktif olarak araştırmak hem öğretici hem de sorgulatıcı bir süreçti.
Amsterdam ArenA
İlk durağım 2015’te Avrupa’nın ilk karbon-nötr, akıllı stadyumu olan Amsterdam Arena’ydı. Kesintisiz internet, stadyumun ısı yalıtımı konusundaki başarısı, mekana giriş-çıkışların çok iyi çözüldüğü ilk ilgimi çeken unsurlardı. Maç sonunda izdiham yaşanmadan kalabalığın rahatlıkla dağılabildiğini de gözlemledim. Proje kapsamında dikkat ettikleri unsurlar kullanıcı deneyimi, müşteri yolculuğu, güvenlik, sürdürülebilir ve döngüsel ekonomi, tesis yönetimi ve dijital bağlantıydı.
Smart Citizen Kit
Smart Citizen Kit çevrenin nemini, gürültü seviyelerini, sıcaklığını, CO, NO2 ve ışık yoğunluğunu çeşitli sensorler yardımıyla ölçmek için FABLAB tarafından tasarlanmış, Waag Society işbirliği ile geliştirilmiş bir kit. Katılımcılar Kiti evlerinin dışında bir yere örneğin pencerelerinin dışına veya balkonlarına bağlıyorlar ve Kit ölçümleri alıp, sonuçları katılımcının internet bağlantısı üzerinden iletiyor. Bu kit sayesinde normalde sadece yerel yönetimlerin, devletlerin ve bazı kuruluşlarının elde edebildiği; hava kirliliği ve gürültü yoğunluğu gibi bilgiler halk erişimine sunulmuş oluyor.
E-CAR ve Araç Paylaşımı
Günümüzde oldukça yaygınlaşan, Avrupa’da hemen her ülkede görebileceğimiz elektrikli arabalar ve araç paylaşma uygulamaları, ben bursu gerçekleştiğim sırada (2014) o kadar yaygın değildi. Bu yüzden Amsterdam’da aktif şekilde oldukça kullanılıyor oluşu beni etkilemişti. Trafiği ve hava kirliliğini azaltmak, bisiklet şehri olan Amsterdam için gerçekten başlıca unsurlardan biri.
3D Print Kanal Evi
3D Print Kanal Evi, çeşitli sektörlerden uluslararası bir ekibinin Amsterdam’da 1/1 ölçekte bir kanal evinin 3 boyutlu baskısı üzerinde birlikte çalıştığı bir “Yaparak Araştırma ve Tasarım” projesidir. İnşaat endüstrisinde devrim yapma ve dünya çapında yeni özel yapım konut çözümleri sunma hedefine sahip bir bina projesidir.
Solar Panelli Akıllı Tekneler
Projenin misyonu, en güncel teknoloji ile mümkün olan gerçek enerji özerkliği seviyesini göstermek ve kentsel enerji zorluklarının üstesinden gelmenin öneminin altını çizmektir. Bölgedeki teknelerde veya evlerde üretilen sürdürülebilir enerji, şebekede depolanıyor. Diğer tekneler depolanan enerjiyi kullanıp ihtiyaç fazlasını şebekeye geri verilebiliyor.
Foodlogica
Foodlogica; emisyonları, tıkanıklığı ve kirliliği azaltan bisiklet ulaşım yoluyla Amsterdam şehir merkezindeki yerel gıda, tüketiciler ve işletmeleri birbirine bağlayan bir proje. Şirketin esnek hizmetleri, Amsterdam’ın yenilikçi, bisiklet dostu kentindeki yemek dükkanları, küçük ölçekli gıda üreticileri, şefler, restoranlar ve diğer gıda ile ilgili yerel aktörler gibi yerel işletmeler gibi çeşitli müşterilere uygun.
EUROPEAN UTILITY WEEK 2014 -Amsterdam
Seyahatim sırasında Amsterdam’da gerçekleştirilen 3 günlük Utility Week fuar ve konferanslarına katılma şansım oldu. Çok sayıda sunum izleyip, firma ve ürün inceleyerek akıllı enerjinin bugününü ve geleceğini şekillendiren teknoloji ve yenilik hakkında daha fazla bilgi edinmek için harika bir fırsat elde etmiş oldum.
Powerhouse Company Ofis Ziyareti
Powerhouse Company ofisinin sahibi Hollandalı mimar Nanne de Ru ile öncelikle İstanbul’daki mimarlık eğitim sistemi ve uygulanması, mimarların ne derece işlerini yapabildikleri, gündemdeki son siyasi ve mimari konular üzerine uzun bir konuşma yaptık. Kafamda planladığım konuşmanın aksine daha çok onun bana soruları ile doğaçlama gelişen bir sohbetimiz oldu. Kendisi çok canayakın ve tecrübeli bir mimar. Rotterdam, Kopenhag ve Pekin’de ofisleri bulunuyor. Bu yüzden çok seyahat ettiğinden ve sürekli proje ürettiklerinden bahsetti. Diğer ülkelerle ve onların mimarlık alanındaki gelişmeleriyle yakından ilgili. Hollanda’da mimarlık alanında üretimin yavaşladığından ve bu sebeple diğer ülkelerle çalışılmaya başladıklarından bahsetti. Mimarlığın “ya sonra?” sında en önemli unsurun üründe ve projede “kalite” olduğunu söyledi. Başarılı ve yenilikçi projeler üretmekte hızlı ve ucuz olmanın çok anlam teşkil etmediğini, önemli olanın kaliteyi koruyabilmek olduğunu söyledi. Her tasarımın özel ve tek olması gerektiği düşüncesini yaptığı projeler üzerinden örnekleyerek anlattı. Yaklaşık bir saatlik sohbetimizin ardından asistanı bana ofisi gezdirip çalışma sistemlerini ve maketler üzerinden projeleri anlattı.
ARKIMEET’14 Final Sunumu
ARKIMEET 2014, 19-20 Kasım tarihlerinde Four Seasons Bosphorus’ta düzenlendi. “ARCHITECTS MEET in ISTANBUL” sloganıyla gerçekleştirilen; mimarlar, şehir plancıları, tasarımcılar, akademisyenler ve öğrencilerinin ilgi gösterdiği etkinliği 600’ü aşkın kişi ziyaret etti. 55’ü yerli 13’ü yabancı toplam 68 konuşmacı vardı. Çevrenin iyileştirilmesi ve sürdürülebilirlik kavramlarını temel alan etkinlik, bu konuya katkı sağlamış kişi ve kurumlara ödül töreni düzenleyerek gereken desteği vermiş oldu. Etkinlik sıfır karbon tüketimini ilke edinerek gerçekleştirilmiş ve bu konuda etkinlik boyunca tüm düzenlemer yapılmıştı. Ben de seyahat sürecimi açıklayan sunumum ile deneyimlerimi katılımcılar ile paylaştım. Aynı zamanda halihazırda araştırmış olduğum Smart Citizen Kit’i geliştiren FabLab Barcelona’nın kurucusu Tomas Diez ile tanışma ve röportaj gerçekleştirme fırsatı da buldum. Dünyaca ünlü tasarımcılar Johan Bettum, Odile Decq, Carlo Ratti, Mark Burry, Christophe Pillet ve birçok farklı alandan önemli isimlerle aynı ortamda sunum yapıyor olmak benim için gurur verici bir deneyimdi.
Sonuç olarak, bu deneyim sayesinde yerel yönetimlerin, kurumların ve halkın genelde okullarda okuduğumuz ve teoride kalan akıllı şehirler/sistemler konusunda ne derece bilinçli olduğunu ve uygulama konusundaki tutarlılıklarını görmek, bu konuda öncü olan şehirlerden birini yerinde incelemek benim için çok özel bir deneyimdi. Ufuk açıcı projeler ve kişilerle tanışmış olmaktan mutluluk duyuyorum. Fakat objektif olmak gerekirse gitmeden önce araştırdığım kadarıyla oluşan beklentim %100 karşılanmadı. Çünkü henüz birçok proje başlangıç aşamasında ve tam genel düzene oturtulamamıştı. Ama yine de zamanına göre sürdürülebilirlik, teknoloji ve toplumsal bilinç konusunda birçok şehirden açık ara önde olduklarını söyleyebilirim. Şuan bu yazıyı oluşturmak için tekrar konuyla ilgili araştırdığımda birçok yeni projenin eklendiğini ve geliştirildiğini gördüm.
Ek olarak Seyahat Bursunun yaratıcısı ve sponsoru olan ve bunun gibi birçok burs ve etkinlik gerçekleştiren Arkitera Mimarlık Merkezi’ne ve çalışanlarına teşekkür ederim. Mimarlık camiasında, özellikle öğrenciler tarafından ihtiyaç duyulan ufuk açıcı yaklaşımlarının devamlılığını dilerim.
Kaynaklar
https://www.arkitera.com/haber/arkitera-gezgini-yol-macerasini-anlatti/
https://amsterdamsmartcity.com/
https://projects.fablabs.io/+fablabbcn/smart-citizen-kit
http://www.arkimeet.com/2014/en
https://www.flickr.com/photos/seyahatbursu/albums
https://twitter.com/seyahatbursu
https://www.flickr.com/photos/arkimeet/page6
https://issuu.com/arkitera/docs/gazete_c819d0d2ed67a2
http://www.arkimeet.com/2014/images/Turkeco_Arkimeet_Karbon_Raporu.pdf
METAMETRİK 